Czystki? Czystkiem!
"Największy błąd w leczeniu ciała ludzkiego polega na tym, że lekarze nie znają całości. Żadna część nie będzie zdrowa, dopóki całość nie będzie zdrowa."
Platon
Czystek (Cistus) należy do rodziny posłonkowatych, są to zimozielone krzewy osiągające od 60 do 100 cm wysokości, do których wliczamy ponad 50 gatunków i mieszańców międzygatunkowych (które tworzą z wyjątkową łatwością). Stanowią istotny komponent formacji roślinnych, takich jak śródziemnomorska frygana czy makchia, a także świetlistych lasów dębowych i sosnowych. Większość czystków występuje na terenach Basenu Morza Śródziemnego oraz w Azji Zachodniej. W Polsce rosną jedynie jako gatunki uprawiane, często jako rośliny ozdobne. Kwiaty czystka są spodeczkowate, z lekko pomarszczonymi płatkami zabarwionymi od bieli przez róż po ciemną purpurę. Płatki ich kwiatów otwierają się o świcie, by opaść przed zapadnięciem zmroku. Do najpopularniejszych gatunków czystka o zastosowaniu prozdrowotnym należą czystek kreteński (Cistus creticus), czystek ladanowy (Cistus ladanifer) i czystek wawrzynolistny (Cistus laurifolius).
Żywica wytwarzana z czystków zwana potocznie ladanum znana była od czasów starożytnych. Opisana została w Księdze Rodzaju, gdzie nazwano ją hebrajskim słowem lōţ, co tłumaczono właśnie jako ladanum a Biblia Tysiąclecia określała ją jako żywicę. Niektóre podania świadczą o tym, iż żywica z czystka to także "mirra" dana w darach przez Trzech Króli. Dawniej otrzymywano ją wyczesując futra zwierząt uprzednio wypasanych w zaroślach czystka. Następnie przeczesywano zarośla czystka specjalnymi grabiami zbierającymi żywicę. Grabie przypominały drewniany grzebień. Teraz ladanum otrzymuje się gotując gałązki i liście czystka i ekstrahując je rozpuszczalnikiem.
Żywica czystkowa jest miękka, ciemnozabarwiona, mocno lepka, gorzka o specyficznej woni. Początkowo jest elastyczna, z upływem czasu twardnieje, zmieniając jednocześnie zapach, na zbliżony do ambry. Ladanum wykorzystywano do produkcji perfum, pachnącego tytoniu i kadzideł - wciąż jest składnikiem kadzidła w Kościołach Wschodnich. Stosowano ją także jako preparat leczniczy na nieżyty dróg oddechowych, biegunkę, rany.
W badaniach przeprowadzanych nad właściwościami leczniczymi czystka wykorzystuje się głównie olejki eteryczne, ekstrakty alkoholowe oraz wspomniane żywice, do których lepiej przechodzą substancje czynne, a nie wodne napary, które polecane są w formie szeroko dostępnych herbatek.
Według licznych, dość chaotycznie rozsianych informacji, na temat czystka - jest on lekiem na całe zło. Skuteczny okazuje się w przypadku rozmaitych dolegliwości - począwszy od infekcji dróg oddechowych, po schorzenia układu pokarmowego, choroby skórne po choroby nowotworowe i zaburzenia psychiczne - świetnie sprawdza się przy wahaniach nastroju, łagodzi stres.
Można się zetknąć z doniesieniami na temat pozytywnego wpływu czystka w procesie leczenia boreliozy. Podobno potrafi on zahamować rozwój bakterii Borrelia burgdoferi. Poza tym stanowi on ochronę przed kleszczami - wydziela w organizmie woń, która je odstrasza. Istotną zaletą ziela czystka jest wysokie stężenie naturalnych polifenoli i flawonoidów, które są potężnymi antyoksydantami pomagającymi w walce z wolnymi rodnikami. Może to sugerować walkę czystka także z procesami starzenia się komórek i organizmu, obok wzmacniania układu immunologicznego. Kosmetologia zaleca czystek jako środek charakteryzujący się działaniem odmładzającym, ujędrniającym, napinającym skórę i przeciwzmarszczkowym, przynosi także ulgę w dolegliwościach trądzikowych i egzemach skórnych. Pomaga także w leczeniu łupieżu, łuszczycy, grzybicy skórnej, pomaga leczyć organizm z nagromadzenia nadmiaru Candida albicans. Ponadto sugerując się samą nazwą; czystek oczyszcza i to nie tylko skórę. Doskonale wymiata z organizmu wszelkie toksyny i substancje smoliste, wspierając zalecany dla zdrowia detoks. Ułatwia usuwanie metali ciężkich (wyjątkowo skutecznie wiąże kadm), dlatego jest szczególnie zalecany mieszkańcom dużych miast, gdzie ich stężenie jest horrendalne a także palaczom.
Picie czystka w formie naparu jest bardziej zalecane niż picie zielonej herbaty, gdyż jest mniej szkodliwa i jeszcze mocniej działa na układ odpornościowy oraz jest skuteczniejsza.
Właściwości antyproliferacyjne i cytotoksyczne czystka wspierają skuteczną terapię na przerost prostaty u mężczyzn. Antygrzybiczne, antywirusowe i antybakteryjne właściwości sprzyjają leczeniu infekcji wirusowych czy bakteryjnych, tj. opryszczki, zakażeń Helicobacter pylori. Własność antyhistaminowa czystka pomaga natomiast uporać się z uporczywą alergią na wszelakie pyłki i kurze. Regularne zażywanie naparu z czystka zapobiega chorobie niedokrwiennej serca, miażdżycy, działa witalizująco na cały organizm, neutralizuje zapach wydzielin ciała. Natomiast płukanie jamy ustnej pomoże nawet wybielić i uzdrowić nasz uśmiech :).
Dodatkowym atutem czystka jest to, iż można go stosować u ludzi w każdym wieku i każdym stanie - także u dzieci (walka z alergiami pokarmowymi i łagodzenie podrażnień skórnych), i kobiet w ciąży, a także u zwierząt. Czystek został ogłoszony rośliną 1999 roku, zaraz potem posypała się lawina badań nad nim i domniemywań na temat jego cudownych właściwości. Herbatki z czystka są już powszechnie dostępne. Tym, którym typowo ziołowy smak może nie przypaść do gustu, poleca się słodzenie np. ksylitolem. Do tego dochodzi bogaty wybór preparatów czystkowych, także w formie tabletek.
Zwany różą górską, uwielbiany przez starożytnych Greków. Dawniej miał być uzdrowieniem dla wojowników, pielęgnowany był przez piękne boginie. Obecnie jest na wyciągnięcie ręki; mogąc zapewnić długowieczność, dbając o zdrowe ciało, duszę i umysł.
